CheeseCulT- RRUGA E DJATHIT SI NJË FORCË INOVATIVE LËVIZËSE E TRASHËGIMISË KULTURORE PËR ZHVILLIMIN E TURIZMIT RURAL NË ZONËN NDËRKUFITARE, një projekt i bashkëfinancuar nga programi Interreg IPA Crossborder, Greqi-Shqipëri, nisi në dhjetor 2019 me nënshkrimin e marrëveshjes së bashkëpunimit ndërmjet partnerëve, Departamentit të Bujqësisë në Universitetin e Janinës, Organizatës Bujqësore Greke, Demeter, OJQ Argjiro dhe Universitetit të Gjirokastrës, dhe synohej të përfundonte në dhjetor 2021, por gjatë implementimit të tij partnerët u përballën me sfida të shumta, veçanërisht gjatë periudhës së pandemisë kur zbatimi i aktiviteteve u ngadalësua, kështu që projekti mori shtyrje dhe do të finalizohet në fund të nëntorit 2022.

Projekti synon të ruajë traditën vendase të kuzhinës në prodhimin e djathit, ta integrojë më tej atë në qasjet inovative të zhvillimit lokal dhe të përmirësojë cilësinë dhe konkurrencën në sektorët e turizmit dhe të kuzhinës në zonat ndërkufitare të Shqipërisë dhe Greqisë.
Për të arritur realizimin e objektivave, aktivitetet e zhvilluara nga partnerët konsistojnë në:
• mbrojtjen, markimin dhe promovimin në tregjet e brendshme dhe ndërkombëtare të produkteve tradicionale të djathit si dhe produkteve të tjera gastronomike të rajonit;
• përcaktimin dhe promovimin e rrugës inovative të djathit si produkt i përbashkët turistik pas zhvillimit të pyetësorëve, anketimeve dhe studimeve lidhur me gjendjen e sektorit;
• hartimin e një plani veprimi për zhvillimin e turizmit Agro-rural në zonën ndërkufitare;
• pesë seanca trajnuese inovative për çdo partner për përmirësimin e kapaciteteve të aktorëve lokalë në sektorin e turizmit;
• zbatimin e dy vizitave pilot në industritë, punishtet dhe shkollën e djathit në Janinë ku morën pjesë rreth 80 gazetarë, punonjës të industrisë së djathit, përfaqësues të pushtetit local, shijues të djathit dhe palë të tjera të interesuara.
• hartimin dhe botimin e një libri gatimi me receta me bazë djathin;
• ndërtimin dhe mirëmbajtjen e një rrjeti ekspertësh, agjentësh të udhëtimit, sipërmarrësish turistikë, prodhuesish dhe fermerësh.
• informimin e palëve të interesuara dhe banorëve të zonës mbi aktivitetin dhe rezultatet e projektit përmes organizimit të Ditëve Informuese nga të gjithë partnerët e projektit.
Grupet e synuara specifike të projektit përfshijnë Agro-prodhuesit e produkteve të qumështit dhe sipërmarrësit e sektorit të turizmit (hotele, restorante, shërbime mikpritjeje, agjenci udhëtimi/transporti) si dhe zonën e Vizitorëve dhe Turistëve dhe popullsinë e përgjithshme që jeton në rajone. Vizitorët do të jenë në gjendje të kënaqen me shijet e specializuara dhe unike, bizneset vendase turistike, që do të jenë në gjendje të lidhin produktin e tyre me traditën e Rrugës së Djathit dhe ta diversifikojnë më tej, dhe publiku i gjerë i zonës do të përfitojë si nga ruajtja e traditës lokale dhe përdorimi i Rrugës së Djathit si bazë për një zgjerim të mëtejshëm ekonomik drejt aspekteve të tjera tematike.
CheeseCulT pritet të kontribuojë në ruajtjen e traditës lokale të kuzhinës së qumështit dhe ta inkorporojë atë në zhvillimin e qëndrueshëm të turizmit lokal duke krijuar një produkt të ri turistik kulturor të bazuar në djathë. Kështu, pritet të rritet atraktiviteti përmes diversifikimit të produkteve dhe shërbimeve; rritja e numrit të vizitorëve përgjatë itinerarit nëpërmjet përmirësimit të shikueshmërisë, marrjes së tregut dhe përfshirjes më të fortë të SME-ve, autoriteteve dhe operatorëve turistikë të interesuar. Kjo është një përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj nevojës së Prioritetit për zgjerimin e aktivitetit të butë të turizmit të brendshëm dhe për një plan të përbashkët zhvillimi të turizmit.